امید و تلاش در اندیشه و اشعار سید اسماعیل بلخی مبتنی بر آیات قرآن کریم

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسنده

پژوهشگر حوزۀ معنویت‌گرایی و جریان شناسی

10.22034/oo1.2023.100340.1013

چکیده

«امید» و آینده‌نگری از پایه‌های اساسی زندگی و «تلاش» بارزترین دلیل معناداری زندگی در اندیشۀ انسان است. هدف مقالۀ حاضر بررسی این دو مفهوم در اندیشه و اشعار علامه سید اسماعیل بلخی است که مبتنی بر آیات و روایت و با روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته است؛ بررسی نه به معنای مفهوم‌شناسی بلکه به معنای جایگاه و اهمیت این مفاهیم. علت انتخاب این موضوع این است که علامه به‌عنوان یک انسان افغانستانی، می‌تواند یکی از بهترین الگوهای در مبارزه با ناامیدی و تلاش برای فایق آمدن بر مشکلات زندگی فردی و اجتماعی برای انسان‌های افغانستانی امروز باشد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که ایشان با درنظر داشت آموزه‌های اسلامی و قرآن کریم، داشتن همت بالا، تلاش بی‌وقفه و مبارزه با جهل و خرافاتی که باعث عقب‌ماندگی جامعه و عقیم ماندن اندیشه‌ها می‌شود را به ملت خود سفارش کرده است. تلاشی که او سفارش کرده، گاهی در پوشیدن لباس رزم و ایثار جان، گاهی در قامت قلم و دانش، گاهی در تفکر و موقعیت‌شناسی و پرورش استعداد سیاسی، قابل تحقق است. لذا این مخاطب او است که باید استعداد و توان و تلاش خود را طبق شناخت مقتضیات زمان و مردم به کار بگیرد، درحالی‌که هرگز حق ندارد از رسیدن به نتیجه تلاش خود ناامید شود.

کلیدواژه‌ها