معاون علمی دانشگاه بین المللی المصطفی (ص) افغانستان
10.22034/oo1.2023.100408.1014
چکیده
اسلام به عنوان مکتب انسان‌ساز، دارای نظام تربیتی ویژه‌ای است. نظام تربیتی اسلام تمایزات اساسی با سایر نظام‌های تربیتی دارد. این تمایزات عمدتاً از نوع نگاه اسلام نسبت به انسان ناشی می‌شود. به همین جهت، ضرورت دارد که نظام تربیتی اسلام تبیین گردد. تبیین عناصر و مؤلفه‌های این نظام که شامل اهداف، مبانی، اصول، عوامل و موانع تربیت است، مستلزم نظریه‌پردازی و استخراج آن‌ها از متون و منابع معتبردینی است. هدف این پژوهش این است عناصر تشکیل‌دهندۀ نظام تربیتی اسلام را به منظور رشد و تعالی فعالیت تربیتی در جامعه، استنباط و صورت‌بندی نماید. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی-استنباطی، اهداف، منابع، مبانی، اصول، عوامل مؤثر و موانع تربیت از دیدگاه قرآن کریم تبیین شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که هدایت‌یافتگی، نظم و قانون‌مندی، هدف‌داری ربوبیت حق در جهان، مهم‌ترین مبانی هستی‌شاسانه و اصل تربیت‌پذیری، دوبعدی بودن انسان، اختیار و کرامت، از جمله اصول اساسی نظام تربیتی اسلام است. بر اساس آیات قرآن، وراثت و محیط، دو عنصری است که نقش مؤثر در تربیت انسان دارد و دنیاپرستی، نبود انگیزه کافی از جمله موانع اصلی تربیت به شمار می‌روند. هدف اصلی تربیت از منظر قرآن، قرب الهی و متصف شدن به صفات خدایی است.
)